Bài III - Cấu tạo hợp âm

Hợp âm và điệu nhạc là 2 yếu tố không thể thiếu trong quá trình đệm nhạc

Trước tiên, các bạn nên xem qua cách gọi tên theo thứ tự của các nốt trong quãng 8 như sau:

Nốt thứ:	1	2	3	4	5	6	7
Tên gọi:	Chủ âm	Thượng chủ âm	Trung âm	Hạ áp âm	Áp âm	Thượng áp âm	Cảm âm
Ví dụ: Đô	Do	Re	Mi	Fa	Sol	La	Si
Mi	Mi	Fa	Sol	La	Si	Do	Re

Một hợp âm phải có ít nhất 3 nốt cơ bản trở lên, đó là chủ âm, trung âm và áp âm (vị trí 1-3-5). Hợp âm 7 có thêm nốt thứ 7 (1-3-5-7)

Như ví dụ ở trên, hợp âm Do được tạo thành bởi 3 nốt Do-Mi-Sol, hợp âm Mi là Mi-Sol-Si, …

Ở đây, tôi chỉ đề cập đến ba loại hợp âm căn bản là Trưởng, Thứ và 7. Thí dụ:

Hợp âm trưởng, ký hiệu là  : C (đô trưởng), A (la trưởng), …

Hợp âm thứ,       ký hiệu là : Dm (rê thứ), Gm (sol thứ), …

Hợp âm 7,          ký hiệu là  : E7 (mi bảy), Am7 (la thứ bảy), …

     Phần dưới đây chỉ giải thích sự khác nhau trong cấu tạo của các hợp âm, các bạn không nhất thiết phải ghi nhớ, chủ yếu là học thuộc các thế bấm. Khi cần thiết, nhìn lại thế bấm là ta suy luận ra. 

1/. Hợp âm trưởng và thứ : có cấu tạo giống nhau bởi 3 nốt như đã nói ở trên, nhưng chúng khác nhau về khoảng cách cung giữa nốt trung âm với 2 nốt còn lại. Cụ thể :

Hợp âm trưởng : Trung âm cách chủ âm 4 bán cung và cách áp âm 3 bán cung.

Vd : La trưởng 

Chủ âm				Trung âm			Áp âm
La		Si	Do	Do#	Re		Mi

Hợp âm thứ : Trung âm cách chủ âm 3 bán cung và cách áp âm 4 bán cung.

Vd : La thứ

Chủ âm			Trung âm				Áp âm
La		Si	Do		Re		Mi

Nói cách khác, nốt trung âm của các hợp âm đôi lúc sẽ không có hoặc có dấu thăng ‘#’ hay dấu giáng ‘b’. Còn khoảng cách cung giữa chủ âm và áp âm là như nhau (7 bán cung).

Như 2 ví dụ trên, hợp âm La trưởng và La thứ đều cấu tạo bởi 3 nốt La-Do-Mi nhưng nốt Do trong La trưởng có dấu thăng ‘#’.

2/. Hợp âm 7 : Lấy hợp âm trưởng hay thứ thêm vào nốt thứ 7 trong thang âm của nó, ta được hợp âm 7. Khoảng cách cung giữa cảm âm và áp âm trong hợp âm trưởng 7 và thứ 7 đều là 3 bán cung.

Ví dụ : A7 (gồm có La-Do#-Mi-Sol) và F7 (gồm có Fa-La-Do-Mib).

Chủ âm				Trung âm			Áp âm			Cảm âm
La		Si	Do	Do#	Re		Mi	Fa		Sol
Fa		Sol		La		Si	Do		Re	Mib	Mi

Tóm lại, ta có cấu tạo chi tiết của các hợp âm như sau :

Tên hợp âm	Trưởng	Thứ	Trưởng 7	Thứ 7
A	A – C# - E	A – C - E	A – C# - E - G	A – C – E – G
B	B – D# - F#	B – D - F#	B – D# - F# - A	B – D - F# - A
C	C – E - G	C – Eb – G	C – E – G - Bb	C – Eb – G – Bb
D	D – F# - A	D – F – A	D – F# - A - C	D – F – A – C
E	E – G# - B	E – G – B	E – G# - B - D	E – G – B – D
F	F – A – C	F – Ab – C	F – A – C - Eb	F – Ab – C – Eb
G	G – B – D	G – Bb - D	G – B – D - F	G – Bb – D - F

   Như đã nói, tôi chỉ giải thích để các bạn thấy sự khác nhau trong cấu tạo của các hợp âm chứ không nên ghi nhớ. Ở bài sau các bạn sẽ làm quen với một vài thế bấm căn bản của các hợp âm thường dùng (màu đỏ) là có thể suy ra được các hợp âm khác khi cần.

Chào các bạn.

- Yến Thanh -